فروکروم

فروکروم با نشان FeCr یکی از فروآلیاژهاي بسیار مهم و کاربردي است که بیشتر از آن در صنعت فولادسازي استفاده میشود. پیشوند فرو، نشان دهنده میزان آهن موجود در این آلیاژ است و تفاوت اصلی آن با عنصر کروم دقیقا مربوط به همین مقدار آهن در فروکروم است. در ترکیب فروکروم نزدیک به 50 الی 70 درصد کروم وجود دارد. فروکروم ها را به وسیله کوره هاي قوس الکتریکی تولید میکنند. به دلیل اینکه در ساخت فروکروم نیاز به استفاده از انرژي قابل توجهی است، این فروآلیاژ در کشورهایی تهیه میشود که استفاده از انرژي براي آنها نسبت به دیگر کشورها مقرون به صرفه تر خواهد بود .

این فروآلیاژ بسیار ارزشمند و کاربردي به صورت خاص در هند، قزاقستان، روسیه، آفریقاي جنوبی و چین تولید می شود. بنابراین تولیدکنندگان اصلی فروکروم در جهان این مناطق هستند. از آن جایی که در تولید فروکروم از سنگ هاي معدنی با درصد بسیار کمی کربن استفاده میکنند (کربن کمتر از 1.2 درصد)، این فروآلیاژ براي تولید و ساخت فولادهاي ضد زنگ بسیار کاربرد دارد.

مناسب ترین فروکرومی که در جهان بالاترین استاندارد ممکن را دارد و میزان کربن به کار رفته در آن نیز کم است فروکروم آفریقاي جنوبی است که به کروم شارژي  (Charge Chrome) معروف است.

تولید فروکروم:

در میان روشهاي مختلفی که میتوان به وسیله آنها فروکروم تولید کرد، تکنیکی وجود دارد که بیش از دیگر روش ها کاربردي و مشهور است. شرح این روش به این صورت است که با احیاي کربوترمیک اکسیدهایی شامل منیزیم، کروم و آهن در دماي بسیار بالا، فروکروم تولید میشود. در این روش، با احیا کردن سنگ معدنی که تولید میشود . FeCr حاوي کروم است و با بهره گرفتن از کک و زغال سنگ در حرارت بالا، آلیاژ این روش توسط کوره قوس الکتریکی انجام میشود. بعد از اتمام فرایند احیا کردن، فروکروم تولید شده در فواصلی منظم از کوره جمع آوري میشود. پس از اینکه مقدار کافی از آلیاژ فروکروم تهیه شد، فلز مذاب و سرباره به کمک سوراخ تعبیه شده در کوره خارج میشوند. در فرایند ریخته گري، فروکروم مذاب را منجمد کرده و آن را براي استفاده در فرایندهاي بعدي آماده میکنند. دقت داشته باشید که فروکروم بسته به موارد مختلفی دسته بندي می شود و انواع گوناگونی دارد.

انواع فروکروم :

فروکروم ها را میتوان به سه دسته تقسیم بندي کرد: 1.فروکروم هاي کم کربن  2.فروکروم های کربن متوسط  و 3.فروکروم هاي پرکربن.

عناصر کروم، کربن، گوگرد، سیلیکون، فسفر و نیتروژن در هریک از این فروکروم ها،درصدهاي متفاوتی دارند.

1.فروکروم کم کربن:

فروکروم را میتوان یک ماده آلیاژي به شمار آورد که در آن کروم، به عنوان اصلی ترین عنصر شناخته میشود. به این دلیل که خواص و ترکیبات مختلف فولادها کاملا شناخته شده هستند، با اضافه شدن عناصر آلیاژي به آنها این خواص به شکل چشمگیري بهبود پیدا میکنند. در نتیجه این عملیات میتوان شاهد مواردي همچون مقاومت فولاد در برابر خوردگی، سایش و افزایش میزان سختی آن بود .

کاربردهاي فروکروم کم کربن:

• تولید و ساخت فولادهاي ضد زنگ
• کاربرد در صنایع شیمیایی
• تولید فولادهاي دما بالا
• استفاده در واحدهاي آهنگري
• استفاده در صنعت جوشکاري
• کاربرد در صنعت ریخته گري
• استفاده براي تولید و ساخت میله

ویژگی هاي فروکروم کم کربن :

• تمامی خواص فروکروم کم کربن بهینه است
• این فروکروم ها جایگزین بسیار خوب و مناسبی براي کروم فلزي هستند که هزینه هاي به صرفه تري نیز دارند

• این فروکروم ها کاربرد بسیار زیادي در صنعت فولاد و ریخته گري دارند.

2.فروکروم پرکربن:

آن دسته از فلزاتی که داراي مقدار کربن زیادي هستند، از طریق ذوب سنگ معدن با کک و در کوره هاي الکتریکی تولید میشوند. از جمله فروآلیاژهاي رایج تولید شده در این زمینه فروکروم پرکربن است.

کاربردهاي فروکروم هاي پرکربن:

تولید فولادهایی با میزان کروم بسیار بالا
• تولید فولادهاي ضد زنگ
• ساخت بلبرینگها و ابزارهاي فولادي
• ساخت فولادهاي مهندسی
• اجراي عملیات جوشکاري
• انجام عملیات ریخته گري
• تولید سایر فولادهاي آلیاژي

این فروکروم به صورت پودرشده نیز مورد استفاده قرار م یگیرد. از این پودر جهت تولید صفحات مقاوم به سایش،ساخت الکترودهاي لول هاي و همچنین فولادهاي مهندسی استفاده میشود. نحوه بسته بندي کردن این نوع فروآلیاژها نیز خاص و ویژه است. اصولا این فروکرومها را در ظروف استوانه اي شکل 1 تنی، 200 کیلویی و 50 کیلویی بسته بندي میکنند .

موارد مصرف فروکروم:

•اصلی ترین کاربردي که از آلیاژ فروکروم انتظار میرود، استفاده از آن در ساخت و تولید فولادهاي ضدزنگ است. می توان گفت تقریبا در سراسر جهان از این فروآلیاژ براي تولید فولادهاي ضدزنگ بهره می برند. محتوا و ترکیباتی که در این فروکروم ها وجود دارند باعث میشود تا مقاومت فولاد در برابر خوردگی تا حد زیادي افزایش پیدا کند. علاوه بر افزایش مقاومت فولاد، تاثیر زیادي بر روي ظاهر و زیبایی آن خواهد داشت.
• جالب است بدانید که از گرد و غبار فروکروم نیز استفاده هاي زیادي در صنایع میشود. صنایع برنزه سازي چرم، از مصرف کنندگان اصلی گرد وغبار فروکروم هستند.

• از این آلیاژ براي ساخت فروکروم لیگنو سولفونات هم بهره گرفته میشود. فروکروم لیگنو سولفونات یکی از
کاربردي ترین و مهم ترین مواد و ترکیبات اولیه در ساختمان هاست. مزیت استفاده از این ماده در ساختمان ها
منجر به روانتر شدن بتن ها می شود.
• سرباره هاي فروکروم پایداري بسیارزیاد و قابل توجهی دارند، به دلیل این ویژگی، میتوانند جهت تولید مواد
نسوز و همچنین در راه سازي هاي عمرانی نقش تاثیرگذاري داشته باشند.
• براي ساخت و تولید قطعات با روش متالورژي پودر، از پودر فروکروم استفاده میکنند.
• براي تولید چدن نیز از این فروآلیاژ بهره هاي زیادي می برند. فروکروم هایی که در ترکیب خود از 62 الی 66
درصد کروم و تقریبا 5 درصد کربن برخوردار هستند، بهترین و مناسبترین آلیاژها هستند.
• در تولید و ساخت فولادهاي ریخته گري با کروم بالا از فروکروم هایی که غنی از نیتروژن هستند بهره میبرند.
این فروکرومها ساختار دانهاي ریزتري در مقایسه با دیگر آلیاژها دارند فروکروم ها آلیاژهاي بسیارارزشمند و کاربردي هستند که در صنایع مختلف جایگاه ویژ هاي دارند. به دلیل اهمیت این محصولات در بازار جهانی، کارخانجات و شرکتهاي متعددي در زمینه تولید و عرضه این نوع فروآلیاژ فعالیت میکنند. با توجه به افزایش روز افزون مصرف فروکروم در بازار، برخی افراد سودجو نیز اقدام به ارائه کالایی نامرغوب و ارزان قیمت میکنند که خواص و کارایی مورد انتظار را ندارد.

در هنگام خرید فروکروم به این نکات توجه داشته باشید:

فروکروم تولید شده توسط کارخانجات مختلف و متعددی به بازار عرضه می‌شوند. از این رو شرایط کیفی و ویژگی‌های این فروآلیاژها می‌تواند متفاوت از یکدیگر باشند. بیشترین حجم سنگ معدنی کرومیتی که در ایران استخراج می‌شود از طریق استان‌های سمنان، خراسان، هرمزگان و کرمان است. در این میان معروف‌ترین و فعال‌ترین بخش‌هایی که در این زمینه مشغول به کار هستند عبارتند از: عجب شیر، رباط کرمان و ماکو در شمال غربی کشور. توجه به این نکته خالی از لطف نیست که بدانید، فروکرومی که توسط این کارخانجات تولید و روانه بازار می‌شود در دسته فروکروم‌های پرکربن است. بر طبق بررسی‌ها و تحقیقاتی که صورت گرفته عمدتا فروکروم تولید شده در ایران، از نوع فروکروم پر کربن است و تولید نوع کم کربن آن در کشور ظرفیت آنچنانی ندارد. 

با آگاهی از این مطلب می‌توان اینگونه استنباط کرد که فروکروم کم کربن موجود در بازار داخلی، از دیگر کشورها تامین می‌شود. بسیاری از شرکت‌ها و برندهای معتبر، نمونه‌های باکیفیت و مرغوب فروکروم کم کربن را از کشورهایی همچون چین، هلند، روسیه و آفریقای جنوبی به ایران وارد می‌کنند و در دسترس صنعتگران و دیگر مصرف کنندگان قرار می‌دهند. به همین علت است که فروکروم کم کربن نسبت به دیگر انواع آن در بازار ایران، قیمت بیشتری به خود اختصاص می‌دهد و گران‌تر است. تمامی مواردی که در این بخش ذکر شد بسیار مهم هستند و می‌بایست در هنگام خرید، این موارد را در نظر داشته باشید. 

علاوه بر این توضیحات، یکی از مهم‌ترین مواردی که لازم است در حین خرید محصول در نظر داشته باشید آنالیز شیمیایی فروکروم مربوطه است. در موارد بسیاری به خریداران توصیه می‌شود که قبل از ثبت سفارش فروکروم، حتما آنالیز شیمیایی آن را از فروشنده دریافت کنند. این آنالیز شیمیایی اطلاعات مهمی از محصول را در اختیار شما قرار می‌دهد. می‌توان از طریق بررسی کردن محصول، مقدار خلوص آن را تعیین کرد. هرچه میزان کروم به کار رفته در ترکیب کمتر و میزان ناخالصی آن بیشتر باشد می‌توان نتیجه گرفت که این آلیاژ ارزش خرید کمتری دارد. آگاهی از این موارد می‌تواند به شما کمک کند تا محصولی خوب و متناسب با نوع کار خود را خریداری کنید. 

رعایت نکات ایمنی :

فروکروم‌ها دارای ذرات گردوغباری هستند که این ذرات می‌توانند باعث ایجاد انفجار یا احتراق و آتش سوزی شوند. بنابراین یکی از توصیه‌هایی که در این مورد به مصرف کنندگان می‌شود این است که به هیچ عنوان در هنگام استفاده از پودر فروکروم شعله آتشی در محیط و فضای اطراف آن وجود نداشته باشد. در هنگام استفاده و به کار گیری از این ماده بهتر است به تجهیزات ایمنی مجهز باشید. 

تجهیزات ضد اشتعال به خصوصی وجود دارند که در هنگام دست زدن به این پودر شیمیایی می‌توانید از آن‌ها برای حفظ ایمنی خود استفاده کنید. علاوه بر این موارد باید به این نکته دقت داشته باشید که در اثر قرار گرفتن در معرض فروکروم، احتمال بروز مشکلات بهداشتی افزایش پیدا می‌کند.

• تماس این ماده شیمیایی با پوست می‌تواند موجب تحریک شدن پوست شما شود.
• تماس این ماده شیمیایی با چشم یکی از خطرناک‌ترین اتفاقاتی است که می‌تواند موجب قرمزی و تورم شود. توصیه می‌شود قبل از بروز چنین اتفاقاتی حتما در حین کار خود از عینک‌های ایمنی مخصوص به کار استفاده کنید تا نیاز به درمان به حداقل ممکن برسد.
• استنشاق فروکروم نیز از دیگر عوامل شایعی است که می‌تواند در اثرعدم استفاده از تجهیزات ایمنی مشکلات جبران ناپذیری را برای شما به دنبال داشته باشد
• بلعیدن ماده شیمیایی که البته بسیار کم گزارش شده است هم می‌تواند یکی دیگر از خطرات کار با آلیاژ فروکروم باشد. بلعیدن تصادفی و ناگهانی این ماده می‌تواند موجب تحریکاتی در دهان شود.